Author Archives: CarwynLlwyd

Menyn / Butter

[Pwt bach o’r bennod ar fenyn o’r llyfr ‘Welsh Food Stories‘ (sy’n barod i’w gyhoeddi ond yn aros i’r storm economaidd ildio digon i gyhoeddwr benderfynu ei argraffu). Mae’n goleuo sawl ambell agwedd o’r gyfres bresennol. Parhawn a honno wythnos nesa…] Another extract from ‘Welsh food stories’: …Salty butter, in particular, spread generously on a […]

5. Rhwygiadau cymdeithasol?

Yn yr ysgrif diwethaf edrychon ni ar fwyd y tai mawrion yng Nghymru, a’r tystiolaeth cryf eu bod yn agored i ddylanwadau allanol, ac yn dilyn ffasiynau Llundain (ac Ewrop). Codir y cwestiwn a gâi hyn effaith ar fwyd gweddill y boblogaeth… Ond mae un wrth-ddadl fwy arwyddocaol y gellir ei chodi, sef mai ychydig […]

4. Y Tai Mawrion (rhan 2)

Yn yr ysgrif diwethaf yn y gyfres, dechreuon drafod yr hyn gallwn ddysgu am fwyd y Cymry yn y cyfnod rhwng 1550 a 1750 wrth y tai mawrion. Dyma dwrio’n ddyfnach i ddylanwad yr ystadau hyn ar fwyd y gymdeithas ehangach. Bu lle i nodi presenoldeb gerddi hyn, parciau, perllannau, pyllau dwr, gerddi llysiau muriog […]

Welsh food: a report from 2040

What does a Wales in 2040 that can feed itself look like? I am glad to be able to present an extract from a 2042 history of agriculture in Wales: “Two of the most striking aspects of the renewed food landscape of Wales are the re-emergence of the mixed farm and the specialization of different […]

3. Y Tai Mawrion (rhan 1)

Ceisio llunio disgrifiad hanesyddol cywirach ac mwy cynhwysfawr o fwyd Cymru na’r hyn sydd ar gael yn gyffredinol yr ydym yn y gyfres yma o ysgrifau. Y broblem bennaf a gawn yn yr ymdrech yw’r diffyg cofnodion manwl ar gyfer y cyfnod cyn cc.1860 o’r bwydydd oedd ar gael i bobl eu bwyta, a’r hyn […]

2. Golwg o’r tu allan…

Cychwynwn gydag arsylwadau un o’r tu allan i Gymru – teithiwr ac awdur a enillodd enwogrwydd am ei stori am fywyd ar ynys bellenig, Daniel Defoe (c. 1660 –1731 ). (Gweler y ddau ysgrif yma ac yma am beth o’r cefndir i’r pwt hwn, ac yn enwedig rhai o’r rhagdybiaethau yr hoffwn eu cyfiawnhau yn […]

1. Pam Hanes Bwyd Cymru?

Ar ei fol y bydd byddin yn martsio; felly hefyd gwlad. Mae bwyd yn hanfodol i ddyfodol pob gwareiddiad, ac yn arwydd da o iechyd y gwareiddiad hwnnw. A dyw ein perthynas gyda bwyd yma yng Nghymru 2020 ddim yn iach: rydym yn dioddef o glefydau diri yn deillio o’n diet; mae gan rai ohonom […]